Protezat e syrit (protezat okulare - sy artificial).

Pregatitjae syve artificial (protezave te syrit) eshte praktikuar qe nga kohet e lashta. Protezat e para te syrit kan filluar te behen nga Egjiptianet e lashte me ar dhe me argjend.

Sot egzistojne ne bote 2 lloje protezash okulare. 

Proteza okulare qelqi dhe proteza okulareplastike. Me te perhapura jane protezat plastike te syrit pasi ato jane me lehte per tu prodhuar dhe kane nje kohezgjatje 2 - 3 here me te gjate se protezat prej qelqi te syrit. Protezat e syrit prej qelqi jane pak me te rende dhe ne sidomos ne moshat e vjetra mund te sjellin renie te kapakut te poshtem te syrit te protezuar. Protezat e syrit prej qelqi zakonisht perdoren 1 - 1,5 vjet sepse me kohen zbehen ngjyrat dhe demtohet siperfaqa e saj. Protezat plastike te syrit mund te perdoren me gjate por kerkojne cdo vit perpunimin e sipefaqes se tyre.

Ndryshimi midis protezave okulare provizore dhe protezave okulare individuale qendron ne faktin se protezat e syrit provizore jane te peraferta ne ngjyre e ne forme nga ato qe jane ne gjendje ne kliniken qe ju i merrni. Protezat okulare individuale derdhen ne masen e zgavres se syrit dhe pikturohen ne ngjyren origjinale e keshtu i afrohen shume estetikisht syrit tjeter dhe gjithashtu pjesa prapa e protezave perputhet ne menyre perfekte me zgavren e syrit duke evituar formimin e xhapave qe mund te mbushen me lot. Kjo gje zgjat jetegjatesine e protezave, rrit konfortin per pacientet, i jep me shume levizshmeri protezes si dhe eviton mundesine e infekcioneve kronike.

Per me teper shihni http://www.doktoredmond.com/pacienti/protezat-e-syrit.html

RETINOPATIA DIABETIKE
Retinopatia diabetike (RD) është një nga komplikimet mikrovaskulare më të shpeshta të diabetit të tipit I dhe 2. Ajo përbën një prej shkaqeve kryesore të verbimit tek personat nën 60 vjeq.

Zbulimi dhe prevenimi në kohë i komplikimeve që shfaqen tek kjo sëmundje janë me rëndësi të madhe për ruajtjen e qartësisë së të parit të pacientëve dhe për përmirësimin e cilësisë së jetës. Zbulimi në jo kohë dhe mosmjekimi i retinopatisë diabetike sjell ndryshime dhe komplikime të rënda, të cilat më herët apo më vonë çojnë në verbim.

EPIDEMIOLOGJIA E RETINOPATISE DIABETIKE

Prevalenca e diabetit në popullsin normale është 2%.

Faktorët që infuencojnë në shfaqjen e retinopatise diabetike janë:
Kohëzgjatja e diabetit
Tek diabetikët me kohëzgjatje më pak se 5 vite prevalenca e RD është 10%
Tek diabetikët me kohëzgjatje më pak se 15 vite prevalenca e RD është 45%
Tek diabetikët me kohëzgjatje më shume se 20 vite prevalenca e RD është 70%
Mosha në momentin e diagnostifikimit
Diagnoza e vënë para moshës 30 vjeqare prevalenca e RD është 3.6%.
Diagnoza e vënë pas moshës 30 vjeqare prevalenca e RD është 1.6%.


FIZIOPATOLOGJIA E RETINOPATISE DIABETIKE

Faza paraklinike e retinopatise diabetike lidhet me mikroangiopatinë që prek kapilaret,arteriet dhe venat me kalibër të vogël dhe karakterizohet nga një trashje e membramës bazale dhe humbje të periciteve që qojnë në rritje të permeabilitretit kapilar.

Progresi i retinopatise diabetike kryhet sipas disa proceseve patologjike të cilat janë të lidhura:

Fragiliteti dhe hiperpermabiliteti i kapilareve si rezultat i uljes së rezistencës së pareteve të kapilareve krijohen mikroaneurizmat prej të cilave si dhe prej kapilareve të dilatuara rritet permabiliteti për pasoj kemi edemë të retinës dhe eksudate.
Mikrooclusioni i kapilareve ka si pasoj cfaqjen e zonave retinale ishemike: zhvillimin e AMIR dhe të eksudateve të buta.
Modifikimi i përbërësve të gjakut:
- Hiperagregabiliteti i trombociteve dhe rritja e % së faktorit VIII shtojnë adesionin e trombociteve në muret e kapilareve
- Shtohet viskoziteti i gjakut nga zvoglimi dhe deformimi i eritrociteve duke favorizuar trombozën e kapilareve
- Rritja e rezistencës së qarkullimit të gjakut nga shtimi i proteinave me peshë molekulare të lartë (fibrinogjeni, alfa 2 makroglobulina)
- Rritja e hemoglobinës së glukozuar (HbA1C) qon në hipoksi (hipoteza e aldolazo-reduktazës).

Ndryshimet metabolike qelizore

Zhvillimi i neovazave - formimi i neovazave është rezultat nga njëra anë i ndryshimeve morfologjike të qelizave endoteliale dhe struktures së membramës bazale si dhe nga ana tjetër i proliferimit dhe migrimit të qelizave endoteliale. Krijimi i neovazave nxitet nga faktorët e rritjes si bFGF (basic fibroblast grouth factor) dhe IGF1 (insulin like growth factor 1).
DIAGNOSTIKIMI I RETINOPATISE DIABETIKE

Kontrolli themelor oftalmologjik (përcaktimi i qartësisë së të parit, matja e tensionit të syrit, kontrolle të pjesëve të parme të syve me mikroskop – biomikroskopi)
Kontroll i fundit të syrit të irisit të gjerë (oftalmoskopi indirekte)
Aniografi fluoreshente (AF) me injektim të materialit për kontrast në venë (ngjyrë-fluoreshente) dhe me kamerë speciale për fundin e syrit (fundos kamera), vizualizohen dhe fotografohen ndryshimet patologjike të rrjetëzës dhe enëve të gjakut në fundin e syrit.
Tomografia optike koherente (ОCT - Optical Coherence Tomography) – metodë jonvanzive, pa kontakt, pa rrezik e cila na jep vizualizim të shtresave të rrjetëzës dhe është e lehtë për t’u aplikuar dhe për të ndjekur ndryshimet e qendrës së të parit (makulës) para dhe pas terapisë, si dhe ndryshimet në pjesët e tjera të rrjetëzës.
Ekografia (B scan) – metodë joinvanzive, e cila është e obligueshme tek pacientët të cilët kanë mediume të padukshme të syrit (katarakt apo gjakderdhje në sy). Me këtë lloj kontrolli përcaktohet a ekziston përveç kataraktit ndonjë shkak tjetër për humbjen e shikimit (gjakderdhje, shkëputje e rrjetëzës, tumor e të tjera).

KLASIFIKIMI I RETINOPATISE DIABETIKE

Retinopatia diabetike manifestohet në dy forma, në formë joproliferale dhe proliferale. Gjatë përparimit të procesit tek e para në një moment mund të kalohet në formën e dytë.

RETINOPATIA DIABETIKE JOPROLIFERATIVE
RETINOPATIA DIABETIKE PROLIFERATIVE

GLAUKOMA - TENSIONI I SYRIT

GLAUKOMA - Tensioni i syrit.

Glaukoma paraqet një sëmundje të rëndë të syrit e cila karakterizohet me dëmtin e nervit optik dhe ngushtimin e fushës vizive që shkaktohet në radhë të parë nga rritja tensionit të syrit.

Glaukoma zë vendin e dytë në botë si shkaktar i verbimit sipas Organizatës Botërore te Shëndetësise. 

Glaukoma është quajtur "vjedhës i qetë i shikimit", sepse zhvillohet pa pasur simptoma të dukshme derisa të zvogëlohet theksueshëm shikimi në njërin sy. Dhe nëse nuk diagnostifikohet dhe mjekohet në kohë shpesh çon në verbim.

Ekzistojnë disa faktorë të cilët mund të rrisin rrezikun e shfaqjes sëglaukomës midis të cilëve: histori glaukome në familje, pirja e duhanit, sëmundja e sheqerit, anemia intensive apo ndonjë tragjedi e përjetuar, tension i lëvizshëm i gjakut në organizëm, hipermetropi e lartë, migrenë, trauma të përjetuara të syrit etj.

Fiura 1-3. Demtimi i nervit optik nga glaukoma.

Si pasojë e dëmtimit të nervit optik të syrit, ngushtohet fusha vizive(në fillim bie pamja periferike), e në fund, nëse nuk trajtohet, mund të sjell deri te verbërimi te plotë te pakthyeshëm.

Figura 4. Pamja normale e syrit te prekur nga glaukoma.

Figura 5. Pamja e syrit te prekur nga glaukoma. Fusha e pamjes e ngushtuar.

Si shenja të hershme të glaukomës mund të shfaqen: kohë pas kohe shikim jo i qartë, shikim i rrathëve të ndritshëm rreth dritës, dhembje syri gjatë shikimit televizor.

Vizualizimi i dëmtimit të nervit optik bëhet duke kryer ekzaminimin efushës vizive (perimetria). Perimetria është shumë e rëndësishme për përcaktimin e madhësisë së dëmtimit të fushës së pamjes dhe evolimit te semundejes, prandaj duhet të kryhet rregullisht cdo 3-4 muaj. Po ashtu, ekzistojnë edhe metoda tjera me të cilat bëhet fotografimi i nervit optik dhe përcaktimi i dëmtimit të tij, ose trashesinë e fijeve nervore perreth nervit optik (ne OCT).

Foto 6. Perimetria.GLAUKOMA - TENSIONI I SYRIT